AXS in de praktijk, wij gingen u voor

Als het voorjaar is losgebarsten, is het tijd om nieuwe producten eens in de praktijk te testen. We konden dan ook niet wachten om met nieuwe AXS groepsets van SRAM de weg op te gaan. We reden met een 3T Strada, uitgerust met SRAM Red AXS met een dubbelbladig crankstel (46T en 33T) met een 12-speedcassette 10-33.

Geen gebakken lucht

Hoewel er zich nog geen andere fabrikanten aan wagen, zijn we al sinds 2015 gewend aan het fenomeen van draadloos schakelen. Niettemin heeft SRAM met de AXS-groepen (Red, Force en Eagle) opnieuw een flinke innovatie neergezet. AXS is kortgezegd de nieuwe naam voor de eTap maar dan met 12-speed, smartphone-app en een reeks productverbeteringen. De marketingmachine van SRAM ronkt sinds februari op vol vermogen maar na onze testritten is ons wel gebleken dat dat geen gebakken lucht is.

Onveranderd

Bij AXS is het eenvoudiger om op te noemen wat er niet is veranderd dan wat de innovaties en modificaties zijn. Er zijn 1x en 2x-groepen. Met hydraulische of mechanische remmen, uiteraard voor velg- of schijfremmen. De onveranderde ergonomie van de verstellers betekent in de bovengreep nog steeds een robuust gevoel, het heeft ‘body’.

Elektronica

Het draadloos schakelen gaat nog steeds via een geheel eigen communicatieprotocol. Wat nieuw is, is de integratie met bluetooth/ant+, nodig in combinatie met merkvreemde apparaten en met de smartphone-app, waarover verderop meer. Het systeem kreeg een betere chipset en een nieuwe motor die samen absoluut zorgen voor snellere reactietijd van de elektronica om de derailleurs aan te sporen. Wie de keuze maakt voor een 1x groepset, kan rekenen op nòg minder schakelresponstijd omdat het systeem slechts 1 versteller in de gaten hoeft te houden. Wat we nog steeds erg prettig vinden, is de uitwisselbaarheid van de accu’s van de derailleurs en - bij de Eagle-groep - die van de Reverb-zadelpen.

From scratch

Voor het overige is de groepset vanaf de grond opnieuw ontworpen als 12-speed. Met elk crankstel is steeds een bredere range aan beide zijden mogelijk, X-Range. Een kleine kanttekening daarbij: het grootste verzet in onze setup, 46-10, komt overeen met een traditionele compact 11-speed. Maar neem je de nieuwe 50-37 als crankset, dan trap je met 10T uiteindelijk zwaarder dan de klassieke 53-11, een verzet wat weinig mensen regelmatig rondtrappen. Wat ons betreft zit de winst dus vooral aan de kant van de lichte bergverzetten.

Ketting

Wij vinden de Flattop ketting er vooral erg fraai uitzien maar het nieuwe ontwerp schakelt inderdaad heel gewillig. De langetermijn-kwaliteit moet gaan blijken, daarvoor is het nog te vroeg. Rijwind kon niet verhullen dat het systeem erg geruisloos is en trefzeker, en dat is ongetwijfeld de verdienste van de Orbit vloeistofdemper in de achterderailleur. Hierdoor is ook 1x12 mogelijk is; de kettinggeleiding is gewoonweg beter. De voorderailleur biedt meer ‘clearance’ voor het gebruik van bredere banden.

Smartphone-app

Een speciale toevoeging is de smartphone-app en die biedt enorm veel mogelijkheden. Los van de banale zaken zoals controle op de batterijstatus, is het mogelijk om de componenten opnieuw toe te wijzen aan een taak, denk aan het softwarematig omwisselen van de linker- en rechterversteller. Maar wat echt heel praktisch bleek te zijn (alleen op de 2x groepen) was de extra keuze uit 2 soorten automatisch schakelen: sequential of compensating. Bij sequential worden bij elke actie beide derailleurs versteld zodat je daadwerkelijk in het volgende verzet terecht komt. Bij compensating wordt de achterderailleur versteld wanneer je de voorderailleur bedient om al te grote verschillen in ratio te voorkomen. Zelfs tijdens het fietsen kun je via je versteller switchen tussen het gekozen automatisch schakelen en de handmatige stand. Ook een fijne functie vonden we de instelling hoeveel stappen je wilt maken bij snelschakelen: 1 kransje (standaard), 2 kransjes ineens of zelfs 3 ineens. En dat bleek ook nog verschillend ingesteld te kunnen worden voor op- en afschakelen.

Privacy

Met het oog op de privacy vonden we het goed dat de app niet per se nodig is om met AXS te rijden. Het is, zeg maar, de kers op de taart. En je hoeft geen account aan te maken om de app te gebruiken. De app verzamelt natuurlijk wel data over je rijhandelingen maar die verlaat niet het systeem. Check wel je versie van je software, een innovatieve app vergt een tamelijk up-to-date smartphone.

Compatible

Het nieuwe totaalconcept van 12-speed maakt dat vrijwel niets backward compatible is. Dat heeft een aantal gevolgen die wel goed zijn om te realiseren voor de aanschaf. Je kan niet je 10 of 11-speed groep deels upgraden, zelfs niet vanuit eTap. Je fietsframe moet er geschikt voor zijn en tot slot moet je wielset geschikt gemaakt zijn/worden met een XDR-body. Voor Zipp-wielen vanaf circa 2017 geen probleem, alle andere wielsets zal je moeten checken. Er is een aanzienlijke lijst van fietsmerken dat modellen voorziet van AXS-groepen, waaronder Koga met een Kimera Prime Limited.

Frankenstein

Wat wel kan, is het combineren van componenten uit de verschillende AXS-groepen tot iets nieuws. Verstellers van Red, derailleur van Eagle, je regelt het allemaal in met de app. Dat kan een optie zijn bij hybride fietsen zoals gravelbikes.

Door: Andre Ruitenbeek